Polderblues.be

Leven, wonen en werken in het Waasland



 
 

 


Hier was de Sluis nog in werking, voor 1984 Collectie Hugp Maes

Wat weggstoken bevind zich nog altijd een sluis in de "Polderdijk" op het einde van de Oude sluisstraat.
Boven op de uitwateringsluis van de Oud Arenbergpolder stonden twee woningen.
1- Familie Honore Kessels
2- Francis Sonck Puylaert. Francis was poulier en woonde later voornamelijk in Zwijndrecht , en ligt begraven in Prosperpolder.
Ook werd de plaats op het einde van de Sluisstraat in de volksmond de "Vlierenhoek" genaamd, verwijzing naar vlierstruiken.


 




In 1784, einddatum van de inpoldering van de Nieuw Arenbergpolder, werd de waterhuishouding in dit gebied grondig gewijzigd.
Het water werd voorheen door de 80 cm hoger gelegen Prosperpolder naar de Schelde geloodst. Nu loopt het water door de Doelpolder
naar het pompstation "De Vlaamsche Dijk" van Doel. De aanleg van een kunstwerk was noodzakelijk onder de vorm van een koker doorheen
de Saeftingedijk. Het pompstation is gelegen in het laagste punt van de Doelpolder in het vroegere Kerkegat.
Op de plaats van het pompstation stond de hoeve van Omer De Paepe.







De doorgang in de Sattingedijk

Oorspronkelijk bedieng van de sluis

Sluis aan de polderkant met automatische bediening en zichten van de Polder.

De Nieuw-Arenbergpolder (780 ha) was voor ruim 300 ha waterziek. Prosperpolder was van voornoemde polder gescheiden door een oude sluis en polderdijk. Die sluis werkte sedert jaren niet meer. Doorheen Prosperpolder loopt een watergang naar het Prosperpolcierhaventje, maar eer heel die polder is leeggetrokken, duurt het méér dan 8 dagen. De wijk „Oude Sluis" stond dan volledig blank.
Het nieuwe project maakte aan deze ellende een eind. Van de Smisstraat af werd over een afstand van 5 km een 8 m brede watergang getrokken naar het gemaal in Doel.
In 1974 werd de Polder van het Land van Waas gefusioneerd, zodat er een gemeenschappelijke oplossing werd gevonden voor de
Nieuw-Arenbergpolder, waar voorheen de autonome besturen dit project in de weg stonden.
De Doelpolder ligt nog eens 20 cm lager dan de waterzieke Nieuw-Arenbergpolder.

Het Polderbestuur opteerde voor de benaming „Zoutkeet-watergang", omdat in de middeleeuWen in de omgeving van de Oude Sluis zich
een zoutkeet bevond. Deze naam herinnert aan de zeer oude bedrijvigheid van het turfsteken in de polders. Door verbranding werd uit turf ook zout gewonnen. Deze zoutwinning gebeurde in een zoutkeet. Turf werd verhandeld tot in de steden Gent, Antwerpen en Brugge.
De Wase Polders waren wat de turfwinning betreft zeer belangrijk.


Inpoldering Nieuw-Arenbergpolder met de Zoutkeet en aanleg Oude Sluis.
Schilderij Bernard Aufuste Ridderbosch 1785


HISTORISCHE VERKLARING VAN DE N A A M „ZOUTKEET'WATERGANG”
Op verscheidene, niet-recente kaarten vond het Polderbestuur de toponiem „Zoutkeet”. Het was dus zinnig de nieuwe watergang als „Zoulkeetwatergang” te benam en, tem eer omdat de naam herinnert aan de zeer oude bedrijvigheid van het turfsteken in de polders.
Turf (gedroogd veen) was niet alleen de middeleeuwse brandstof bij uitstek, maar er werd ook zout uit gewonnen door verbranding.
Dergelijke zoutwinning gebeurde in een „zoutkeet” . Het verpachten door de Heer van Beveren van zi jn veengronden bracht een systematische verkaveling mee en er werd een net van moerleden gegraven voor het vervoer van de turf die tot in grote steden als Gent, Antwerpen cn Brugge werd verhandeld. De Wase Polders waren wat de turfwinning betreft zeer belangrijk en het ware goed de herinnering hieraan te bewaren.

OFFICIËLE INGEBRUIKSTELLING VAN DE ZOUTKEETWATERGANG IN DE POLDER VAN HET LAND VAN W AAS (ONTWATERING VAN DE NIEUW-ARENBERGPOLDER)

Reginald Bosman,
Ontvanger-Griffier van de Polder van het L and van Waas.


De afwatering van vooral Nieuw-Arenberg was als zeer gebrekkig te kenmerken en geschiedde door middel van een oude gemetselde sluis met hoog gelegen vloerpeil naar de aanpalende Prosperpolder, welke op haar beurt het overtollige water via een getijdesluis in de Schelde loosde.
Reeds in de zestiger jaren, nog voor de fusie tot de huidige Polder van het Land van Waas, is getracht het afwateringsprobleem van Nieuw-Arenberg tot een oplossing te brengen door het oprichten van een pompgemaal ter hoogte van voornoemde sluis. Daar dit plan echter stuitte op diverse bezwaren, is het nooit verwezenlijkt. Het is slechts nadat door de Dienst Ontwikkeling Linker Scheldeoever, in het kader van de uitbouw van de
indusIriezone en de hierdoor noodzakelijke aanpassing van de waterhuishouding, een pompgemaal werd opgericht aan de Seheldedijk te Doel, dat een definitieve oplossing kon worden gegeven aan de wateroverlastproblemen in Nieuw-Arenbcrgpolder. Een nagenoeg geheel nieuw gegraven watergang - Zoutkeetw atcrgang genaamd - over een lengte van circa 4 km. doorheen Nieuw-Arenberg en Doelpolder en aansluitend op het pompgemaal, staat thans in voor de afwatering van het betrokken poldergebied.
Door het regelen van de pomppeilen en het in de hand houden van het watertransport door het bedienen van de stuw, evenals in noodgeval van de schuif ter hoogte van de Saftingedijk, kan de waterhuishouding van de 810 ha grote Nieuw-Arenbergpolder, evenals van een 400 ha in Doelpolder, doeltreffend in de hand gehouden worden. Dit zal zowel natuur als de landbouw ten goede komen.
De nieuw aan te leggen watergang vertrekt aan de Sluisstraat, ongeveer ter hoogte van de Oude Sluis in NieuwArenbergpolder en het tracé volgt de bestaande waterlopen en grachten in de richting van de Saftingedijk ter hoogte van Saaftinge. Hier wordt de dijk gekruist en volgt de watergang de perceelsgrachten in Doelpolder om ter hoogte van de Olifant aan te sluiten op de watergang die naar het pompgemaal loopt.
De afwaterende oppervlakte van Nieuwe-Arenbergpolder bedraagt 810 ha. Nabij het pompgemaal omvat het stroomgebied van de watergang 1.190 ha. totale lengte van de watergang bedraagt ca. 4 km.

KENMERKEN VAN DE WATERGANG

-O P G R O N D G E B IE D N IE U W -A R E N B E R G P O L D E R
(BW H A .) - bodem breedtc: 2,00 tot 2,50 meter. Taluds: 6/4 - diepte ten opzichte van de laagste gronden: ca. 1,80 meter. - bovenbreedte: ca. 8,00 nieter. - volgt gedeeltelijk de bedding van een oude kreek. - ter plaatse van Saftingedijk is een stuw voorzien voor de peilregeling in de N ieuw -A renbergpolder en een schuif voor in geval van calamiteiten (dijkdoorbraak). - enkele kokerduikers en prcfabclem enten zijn voorzien als perceelsovergang.

O P G R O N D G E B IE D D O E L P O L D E R
(380 HA.) - bodem breedte 3.00 tot 4,00 meter. Taluds: 614 - bovenbreedte ca. 9,50 meter. - diepte ten opzicht van de lage gronden: ea. 1,80 meter. - het tracégedeelte door de D oelpolder is hoofdzakelijk een doorvoerleiding ten bate van de afwatering van de Nieu w-A renbergpolder. - ter plaatse van wegkruisingen en overgangen zijn k o ­ kerduikers voorzien. O ver het ganse tracé werd taludversterking bestaande uit betonpalen en platen aangebracht. G eheet stroom afwaarts, nabij het pom pgem aal, werden schanskorven gebruikt.